Oplossingen voor schijnzelfstandigheid: welke alternatieven zijn er?

Met het verscherpte toezicht op schijnzelfstandigheid, hernieuwde aandacht voor de Wet DBA en nieuwe wetgeving in de maak, verandert de manier waarop we werken met zzp’ers fundamenteel. Opdrachtgevers, intermediairs en zelfstandigen zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking. Maar welke constructies zijn werkbaar, veilig en toekomstbestendig?

De Wet DBA ligt onder het vergrootglas. Na jaren van gedoogbeleid is de Belastingdienst gestart met actieve handhaving, waarbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van een gezagsverhouding, organisatorische inbedding en het ondernemerskarakter. In 2025 wordt dit verder aangescherpt met nieuwe wetgeving die het onderscheid tussen zelfstandigheid en werknemerschap duidelijker moet afbakenen. Opdrachtgevers moeten extra alert zijn, want het inzetten van zzp’ers in structurele functies wordt steeds minder toelaatbaar.

Hoewel een traditioneel dienstverband juridisch gezien de veiligste manier is om schijnzelfstandigheid te voorkomen, is dit in de praktijk vaak geen haalbare optie. Veel opdrachtgevers, waaronder (semi-)overheidsinstellingen, willen projectmatig werken met zelfstandige specialisten, zonder een structurele arbeidsrelatie aan te gaan. Dit heeft te maken met interne beperkingen, tijdelijke projectbudgetten en het streven naar flexibiliteit. Om deze reden zoeken recruiters en opdrachtgevers naar alternatieve constructies die enerzijds juridische zekerheid bieden en anderzijds voldoende flexibiliteit behouden. Sommige regelingen, zoals opting-in, zijn te beperkt en daarom geen oplossing voor schijnzelfstandigheid. Andere modellen bieden juist nieuwe kansen voor flexibele samenwerking binnen de wettelijke kaders.

Oplossing schijnzelfstandigheid: nee

Hoewel vaak genoemd als alternatief, is opting-in in de praktijk nauwelijks toepasbaar. De regeling geldt alleen als de arbeidskracht geen ondernemer is en er geen sprake is van een gezagsverhouding. In dat geval kan de opdracht ook gewoon als reguliere zzp-opdracht worden uitgevoerd, waardoor opting-in overbodig is. Is er wel sprake van gezag, dan biedt opting-in geen bescherming tegen herkwalificatie tot dienstverband.

De Belastingdienst kan de relatie alsnog als arbeidsovereenkomst aanmerken, met naheffingen voor de werknemersverzekeringen en het risico op civielrechtelijke claims zoals loondoorbetaling bij ziekte of ontslagbescherming. Zoals toegelicht in ons artikel ‘Opting-in is geen duurzame oplossing voor de Wet DBA’, is deze regeling daarom geen toekomstbestendige route voor opdrachtgevers of intermediairs die compliant willen werken met zelfstandige professionals.

Oplossing schijnzelfstandigheid: ja

Oplossing schijnzelfstandigheid: gedeeltelijk

Oplossing schijnzelfstandigheid: ja

Oplossing schijnzelfstandigheid: ja

De verscherpte regels maken duidelijk: werken met zzp’ers vraagt om bewuste en weloverwogen keuzes. Voor wie het slim aanpakt, zijn er alternatieven die flexibiliteit en compliance combineren—maar niet elke oplossing past bij elke situatie.

De sleutel tot succes ligt in het kiezen van een samenwerkingsvorm die enerzijds aansluit bij de juridische kaders, maar anderzijds ook tegemoetkomt aan de wensen en verwachtingen van de zelfstandige professional. Want daar ligt de grootste uitdaging. Een goede oplossing is pas effectief als de zelfstandige hierin wil en durft mee te bewegen. Het overtuigen van de zzp’er is daarmee minstens zo belangrijk als het afdekken van juridische risico’s.

Voor recruiters en opdrachtgevers is het daarom cruciaal om samen te werken met een partner die deze brug weet te slaan. Die begrijpt hoe je een zelfstandige kunt meenemen in een nieuw model, zonder verlies van motivatie, tarief of ondernemerschap. Tegelijkertijd moet de gekozen constructie passen bij de aard van de opdracht en het type opdrachtgever.

Werk je bijvoorbeeld als recruiter voor de (semi-)overheid? Dan is de gelijkgesteldenregeling niet toepasbaar, omdat terbeschikkingstelling in die regeling niet is toegestaan. In dat geval bieden modellen zoals Midlancing of Interlancing een toekomstbestendig alternatief, waarbij zowel juridische zekerheid als behoud van ondernemend perspectief mogelijk is.

Meer weten over hoe dit werkt in de praktijk? Neem dan contact met ons op. Ben je een opdrachtgever of zelfstandige opdrachtnemer? Bezoek dan www.interlancing.nl voor uitgebreide informatie en advies op maat.